De ondergang van de reusachtige buideldieren

Op het eiland Tasmanië leefden in prehistorische tijden enorm grote buideldieren. Vlak voor de laatste ijstijd, zo’n 40.000 jaar geleden, stierven ze vrij plotseling uit. Nieuw onderzoek wijst uit dat de mens mogelijk de oorzaak is van deze sterfte. Tot nu toe werd er van uitgegaan dat de grote prehistorische dieren, de voorlopers van de kangaroo, de wombat en de Tasmaanse duivel, al duizenden jaren voor de komst van de mens naar Tasmanië waren verdwenen.

Zo’n 43.000 jaar geleden was Tasmanië door een landtong met het vasteland van Australië verbonden. Via deze landtong konden mensen Tasmanië bereiken en koloniseren. Wetenschappers van de Australian Nuclear Science and Technology Organisation (ANSTO) hebben nu ontdekt dat deze vroege mensen gedurende een periode van 2000 jaar het eiland gedeeld hebben met de prehistorische buideldieren.

Koolstofdatering

De onderzoekers van het ANSTO hebben gebruik gemaakt van de methode van koolstofdatering, ook wel aangeduid als C14-datering. Alle organismen hebben in hun lichaam Koolstof-14, afkomstig van kosmische straling. Na precies 5736 jaar is de helft van deze stof verdwenen. Zodra een organisme sterft vervalt Koolstof-14 in dit tempo. Wetenschappers kunnen dus vrij precies achterhalen wanneer de prehistorische kangaroo’s en Tasmaanse eilandbewoners leefden met behulp van de koolstofdatering.

Zuiver materiaal

Vladimir Levchenko is een nucleaire onderzoeker van ANSTO. Hij zegt: “Wat wij gedaan hebben is eerder opgegraven materiaal van archeologische vindplaatsen opnieuw testen op koolstofdatering en dat vergelijken met de nieuwste uitkomsten van onderzoek naar fossiel materiaal. Onze gegevens wijzen uit dat de datering van archeologisch materiaal en fossielen overeenstemt.”

Wat dit nieuwe onderzoek onderscheidt van eerder onderzoek is het feit dat het nu gaat om heel zuiver materiaal. In plaats van mineralen, zijn ditmaal eiwit-resten onderzocht: met name collageen en tandresten van vier uitgestorven en drie nog bestaande buideldieren.

Uitsterven

De reuze buideldieren blijken nog een flinke tijd, 2000 jaar, te hebben samengeleefd met de vroegste mensen. Dr. Levchenko: “We zijn ervan overtuigd dat de vroege mensen niet alleen gelijktijdig met de prehistorische buideldieren leefden in Tasmanië, maar dat het waarschijnlijk is dat zij verantwoordelijk zijn voor hun uitsterven.” Dat de mens nog rondliep in de Megafauna van Tasmanië maakt inderdaad aannemelijk dat zij ook de oorzaak is voor het verdwijnen daarvan. Wereldwijd leidde de komst van de mens tot grote sterfte, in het bijzonder van grote dieren (denk aan de mammoet). Sluitend bewijs voor het Tasmaanse geval is er echter nog niet.

Illustratie van Megafauna in Australië, met rechtsboven de prehistorische kangaroo.