Van Kooten en De Bie

Kees van Kooten schrijft ditmaal het Boekenweekgeschenk 2013. Het thema van de Boekenweek zal zijn ‘Gouden Tijden, Zwarte Bladzijden’. Eerder werd van Kooten al geprezen om zijn bijdrage aan de geschreven Nederlandse cultuur. Het meest bekend staat van Kooten natuurlijk om zijn samenwerking met Wim de Bie als satirisch duo. Wij blikken kort terug op een humoristisch stukje televisie-geschiedenis.

De twee ontmoetten elkaar in de jaren ’50 op een middelbare school in Den Haag. Een vriendschap ontstond. Ze hadden beide een grote interesse in theateroptredens en in de nieuwe media. Het lukte ze een programma te maken voor de radio. Erg bekend uit deze tijd zijn De Klisjeemannetjes, dat in 1963 uitgezonden werd. Twee naamloze typetjes begaven zich in allerlei rare cliché-situaties en spraken plat Haags.

Hadimassa

Een volgende succes bereikten Van Kooten en De Bie met het tv-programma Hadimassa. Het satirische theaterspel werd uitgezonden door de VARA tussen 1967 en 1972. De sketches verwezen veelal naar maatschappelijke problemen en politieke vraagstukken. De wijze waarop ze van alles op de hak namen was zeer vernieuwend. Kritiek leveren was nimmer zo leuk. Na Hadimassa werkten ze samen aan het programma Het Gat van Nederland. De namen van enkele kroegen in Nederland herinneren ons aan de populariteit van dit programma. Allerlei café's wilden ineens Het Gat van Nederland heten.

Typetjes

Tenslotte begonnen Van Kooten en De Bie het tv-programma het Simplisties Verbond, later veranderd in de naam Van Kooten en De Bie. Zelfverzonnen typetjes verschenen op het scherm, soms gebaseerd op bestaande Nederlanders. Jacobse en Van Es waren twee criminele Haagse oplichters; Cor van der Laak was een betweterige werkloze man; de Vieze Man was een perverse landloper; de zusters Veenendaal waren ongehuwde bekakte dames. Het repertoire aan typetjes gaat zo nog wel een eind door.

Krommunicatie

Al met al hebben Van Kooten en De Bie de Nederlandse taal zelfs verrijkt met allerlei uitdrukkingen, zoals krommunicaitie, demonstructie, doemdenker, regelneef en zwijgstront. “Het leukste vinden wij om te zien dat de actualiteit in Nederland een cyclisch gebeuren is”, zei Van Kooten over zijn televisie-verleden. Volgens hem keren thema’s als ouderschap, euthanasie en  alcoholcontroles telkens terug. “Daarom denk je soms dat het niet is opgeschoten”.