De Slag bij Waterloo

Bijna tweehonderd jaar jaar geleden, op 18 juni 1815, vond de Slag bij Waterloo plaats. Het verliezen van deze slag betekende het definitieve einde van Napoleon. Waterloodag, 18 juni dus, was in Nederland nog tot 1940 een nationale feestdag die vooral in het noorden van het land uitbundig gevierd werd met optochten, concerten en andere festiviteiten.

Waterloo ligt tegenwoordig in België maar maakte in 1815 deel uit van het koninkrijk der Nederlanden. In 1814 was Napoleon na een reeks verloren veldslagen verbannen naar het eiland Elba, dat in de Middellandse Zee ligt voor de Toscaanse kust. Hij mocht een klein legertje  meenemen. Eind februari 1815 slaagde hij erin te ontsnappen. Op 1 maart arriveerde hij met zijn legertje op de zuid Franse kust. Veel Fransen waren nog steeds in zijn ban en verwelkomden zijn terugkeer. Een Frans leger dat erop uitgestuurd werd om hem tegen te houden en te arresteren, liep in zijn geheel naar hem over.

Lodewijk XVIII

Het lukte Napoleon om steeds meer legeronderdelen aan zijn kant te krijgen. Op 20 maart zetelde Napoleon weer in Parijs. Hij verklaarde dat het keizerrijk herrezen was. De Franse koning Lodewijk XVIII, de broer van de tijdens de Franse Revolutie onthoofde Lodewijk XVI, vluchtte naar Gent. De befaamde Honderd Dagen waren begonnen. Napoleon begreep dat de Geallieerden hem opnieuw te pakken zouden willen krijgen om definitief met hem af te rekenen. Hij mobiliseerde een leger en trok op naar de Frans-Belgische grens om hen tegen te houden.

Regen en modder

De uiteindelijke confrontatie vond plaats bij het plaatsje Waterloo. Het had dagen achter elkaar geregend. De grond was helemaal doorweekt en drassig en het was voor de Fransen heel lastig om hun artillerie op te stellen. Ook charges van Napoleons cavalerie liepen vast in de modder. Even leek het lot de Fransen gunstig gezind toen zij er in slaagden een strategisch gelegen boerderij in te nemen. Een Pruisisch leger arriveerde echter op tijd om deel te nemen aan de strijd, waardoor de kansen gekeerd werden. In het plaatsje Plancenoit kwam het tot felle straatgevechten waarbij de Fransen enorme verliezen leden.

Schilderij van de Slag bij Waterloo.

Geen asiel maar Sint Helena

Het Franse leger sloeg op de vlucht. Napoleons aftocht werd gedekt door de Oude Keizerlijke Garde. Hij slaagde er nog in om Parijs te bereiken, maar daar zag hij in dat zijn positie onhoudbaar was geworden. Hij probeerde naar Amerika te vluchten. Dat plan werd verijdeld omdat de Engelsen alle havens lieten bewaken. Tenslotte probeerde hij zijn huid te redden door politiek asiel aan te vragen in Engeland .”Laat ik mij onderwerpen aan de machtigste, standvastigste en edelmoedigste van mijn vijanden”, zou hij gezegd hebben.

De Engelsen namen hem echter gevangen en brachten hem over naar het eiland Sint Helena in het zuidelijk deel van de Atlantische Oceaan. Daar waren de omstandigheden zeer onaangenaam door voortdurende harde passaatwinden en winterse regenbuien en mist. Zes jaar later, op 5 mei 1821, overleed Napoleon op Sint Helena aan maagkanker. In 1848 werden de overblijfselen van Napoleon overgebracht naar Parijs en bijgezet in de Dôme des Invalides.